Yaşadığınız sağlık sorunları ile ilgili merak ettiğiniz her şeyi doktor önerileri sitemizde bulabilirsiniz.
Bacak atardamarlarında tıkanıklık seyrek görülen ancak çok ciddi hatta hayati bir rahatsızlıktır. Baçakta ağrı olur ama yorgunluk, egzersiz yetersizliği ya da romatizma ağrısı gibi değildir, hasta “bıçak saplanıyor gibi” tarif eder. Tam tıkanmalarda saatler içinde müdahale edilmezse ayak gangrene kadar gidebilir.
Dokular, bu atardamardan ihtiyaç duydukları oksijen ve besin maddelerini alırlar. Atardamarlardaki hastalıklar sonucu ise kan akımı tıkanma nedeniyle azalır ya da kesintiye uğrar. İlk bulgu dayanılmaz ağrıdır.
Damar sertliğine bağlı kısmi tıkanmalarda ağrı eforla artar önceleri 1 KM de başlayan ağrı daralma arttıkça 500 metrede hasta dinlenme ihtiyacı duyar ve zamanla yürünebilen mesafe giderek kısalır. Buna fonksiyon kapasitesinde daralma denir. Diğer önemli bulgu ise bacağın giderek incelmesidir.
Ağrı, atardamarlardaki tıkanıklık derecesiyle orantılıdır. Bacak damarlarındaki tıkanıklık çok ciddi değilse ağrı yürüyüş sırasında olur, dinlenince geçer. Çünkü atardamarlardaki darlık nedeniyle bacaklara gelen kan, bacak beslenmesine yeterken, yürüyüş sırasında yetmemeye başlar.
Bacak damarlarında tıkanma teşhisi
En kolay uygulanan ve büyük oranda bilgi veren doppler ultrasondur, bunun sonucuna göre gerekirse anjiografi yapılır.
Bacak damarlarında tıkanma tedavisi
Tedavi atardamardaki tıkanıklığın derecesine göre uygulanır. Kısmi tıkanıklıklar damar genişletici ilaçlarla tedavi edilebilirken belli bir seviyenin üzerindeki tıkanıklıklar ek müdahale gerektirir.
Tıkalı alana stent konunr, kan akımı artar ve uygulamadan hemen sonra hasta rahatlar.
Tıkayan pıhtı çıkarılabilir.
Damar sertliği şeklinde tıkanmaysa yeni bir damar yolu (by pass) açılır ve ayağa kan gidişi sağlanır.
Tıkanıklık açılmazsa ayaktan başlayarak yukarı doğru çıkan gangren olur.
Her tedavi yönteminde de tama yakın düzelme sağlanır.
Farklı bir tıkanma şekli olan burger hastalığında tedavi çok farklıdır, ayrı bir konuda incelenecektir.
Toplardamar Tıkanıklığı Belirtileri
Toplardamar tıkanıklığı yukarıda anlatılanlardan farklıdır, belirtileri hastalığın düzeyine göre çok değişkendir, bir bacakta olabildiği gibi her iki bacakta da olabilir, diğer vücut bölgelerinde görülme ihtimali çok düşüktür.
En sık karşılaşılan bulgular;
Bacakta ödem (şişlik bir tarafta olabildiği gibi her iki tarafta da olabilir)
Ağrı çok değişik düzeyde olabilir, bazen dayanılmaz olur.
Kızarıklık; İltihabi duruma bağlıdır, iltihabın şiddetine bağlı olarak tüm bacağı sarabilir.
Hareket kısıtlılığı; Hastalığın şiddetine göre değişir.
Düzeldikten sonra kahverengi leke kalabilir.
Yara tıkanıklık yaralar açabilir.
Düşük olsa da emboli riski vardır (pıhtı kopup organlara zarar verebilir)
Toplardamarlarda tıkanıklığın sebepleri ;
Damarın içinde pıhtı oluşması
Varis;buna bağlı olarak kanın dolaşım hızı yavaşlar ve pıhtılaşma riski artar,
Varis iltihabı ; flebit denen durumdur ve yüzeysel damarlarda tıkanıklık gelişir.
Kapak bozukluğu
Travmaya bağlı damarın ezilmesi
Toplardamarlar tıkanmanın teşhisi ;
Doppler USG ;akım olan organların görüntülenmesinde kullanılan bir tür ultrasondur,% 100 yakın emin olmayı yardımcı olur.
Sıkça gerekmeyen ve pek kullanılmayan diğer teşhis yöntemleri ise şunlardır
Venografi ; damardan ilaç verilerek röntgeni çekilir.
Tomoğrafi ; ilaçlı yada ilaçsı çekilebilir seviye belirlemeye yardım eder.
MR yani magnetik rezonans ; tomoğrafinin gelişmiş halidir radyasyon olmaması avantajı sağlar.
Damar içi USG ; pek ihtiyaç duyulmaz ve yapılmaz.
Tedavi ; Toplardamarda tıkanıklık atar damarlardaki tıkanıklıklar kadar ciddi değildir ancak tedavi edilmelidir.
Tıkanmış alanın altından ilaç vererek pıhtıyı eritme; başarısı son derece düşüktür ve tekrar ihtimali çok yüksektir pek uygulanmamaktadır.
Stent uygulamaları ; tıkalı alanı açmak için sepet gibi boru konur, tekrar ihtimali vardır.
Toplar damar tıkanması tedavisi
Tıkanmış alanın altından ilaç vererek pıhtıyı eritme; başarısı son derece düşüktür ve tekrar ihtimali çok yüksektir pek uygulanmamaktadır.
Stent uygulamaları ; tıkalı alanı açmak için sepet gibi boru konur, tekrar ihtimali .ok yüksek olduğu için pek uygulanmamaktadır.
İlaçla toplar damar tıkanıklığı tedavisi
Bacak bölgesi tıkanmalarda en yaygın uygulanan tedavidir, mutlak yatak istirahatı önerilir, pıhtılaşmayı azaltıcı (kanı sulandıran) aspirin veya heparin benzeri ilaçlar verilir, ayak kalpten yukarda olacak şekilde bacak desteklenir. Pıhtının kendiliğinden eriyip damarın yeniden açılması beklenir. Seyrek olarak tedaviye cevap vermeyebilir bu durumda bacakta ciddi şişlik olur.
Toplar Damar Tıkanıklığı Hangi Bölüme Gider
Toplar damarlarda tıkanmaya bakan branş kalp cerrahıdır, bu branşın üst branşı olan fleboloji bölümü daha ilgilidir.
Deride kızarıklık ve diğer bulgular hastayı yanıltıp deri hastalığı olduğunu düşünmesine neden olur ve dermatoloji bölümüne gidebilir ancak dermatolojinin işi değildir.
Kalp cerrahisi bölümü yoksa cenel cerrahi bölümü de bakabilir. Ciddi tetkik ve tedaviler gerekmediği için genel cerrahi uzmanı da sorunsuz bir şekilde bakabilir.
Tekrar Tıkanma
Temel sorun kaldığı için hastalığın görüldüğü kişide yeniden ortaya çıkması normal toplumdan daha sıktır bu sebeple bu hastalara sonraki dönemde aspirin kullanması önerilir.
Merhabalar hocam size bir sorum olucaktir. Bacak damar tıkanıklığina hangi bölüm bakmaktadir
Dr.Muharrem Kaya
kalp ve damar cerrahisi